Fatih Sultan Mehmet hükümdarlığı zamanında sevilen bir kişi miydi?

İlk bakışta insana tuhaf gelen bir soru hele böyle bir sitede bir tarih öğretmeni tarafından sorulması konuyu daha enteresan bir şekle sokabilir. Gerçi benim cevabım net kesinlikle sevilmezdi hem de Zamanının yeniçerileri, tarikat ehli şeyhler, büyük Türk aileleri, her çeşit esnaf, hatta birçok köylü,hanedan mensupları Fatihi hiç sevmezdi diyerek Türkiye’de tehlikeli sulara yol alırken bunun sebeplerini iyi bir şekilde açıklamaz isem durumumun pekiyi olmayacağı tahmini ile nedenleri sıralıyorum. Yeniçeriler sevmezdi çünkü seferler esnasında Fatih yeniçerilerden yapabileceklerinin bazen kat kat üstü mücadele etmelerini istemesi buna karşı gelenleri en acımasız şekilde cezalandırmasıdır.

Mesela 1477 baharında sefer hazırlanmasını istediği zaman yeniçeriler arasında hoşnutsuzluk çıkmış hatta yeniçeriler Fatihin oğullarından Cem i değil de Bayezıd ı destekleme sebeplerinin başında Bayezıd’ın daha yumuşak huylu olmasının büyük etkisi olduğu kaynaklarca kabul edilmiştir. Tarikat şeyhleri, Ulema sınıfı eski, Türk Müslüman aileler ininde Fatihi sevmemelerinin en önemli sebebi bunların elindeki vakıf arazilerine ve bunların emlakine el koyup buraları tımar haline getirmesidir. Dönemin âlimlerinden Dursun bey 20 000 den fazla köyün el konularak Tımara verilmesinden bahsetmekte buda buralara sahip olan şahsiyetlerin canını çok yakmakta bunlarında Bayezıd II desteklemelerinde en önemli sebebi teşkil etmektedir. Hanedan mensupları da sevmezdi çünkü nizamı alem için kardeş katli mubahtır kanunu ilk çıkartan ve uygulayanda Fatih olmuştur. Ama bu dönemde bütün halk arasında hoşnutsuzluk yaratan en önemli icraat ise beş yılda bir yeni para basarak eski paraları beşte bir eksiğine geri toplamaktır. Bu o dönemin en etkili vergi toplama yolu olarak kullanılmış Bayezıd II. Tahta çıkarken kendisinden istenen en önemli taahhütlerden biri, bir daha böyle para basma yoluna gitmemesidir. Benden bu kadar artık Fatihin döneminde seviliyor muydu sevilmiyor muydu sorusuna sizde kendiniz göre cevap verin ama bu cevabı ararken MEB yayınlarından İslam Ansiklopedisindeki Halil İnalcık Hocanın yazdığı II. Mehmet maddesine bakmayı ihmal etmeyin

Not: Ben yazılarıma bir türlü resim ekleyemiyorum ama sağ olsun sitemizin kurucusu ve denetleyicisi Erol Kömür hocam bunu benim yerime çok güzel yapıyor tahminim bu yazı ile ilgili çok güzel resimler bulup benim yazıma ekleyecek ona şimdiden teşekkür ediyorum.

Erdoğan Sayar

Tarih Öğretmeni